PIT elektroniczny – wady i zalety

Dzień, w którym PIT miał wejść w sieć internetową, zapowiadany był z ogromnym rozmachem i obietnicą prostego rozliczenia dla każdego, kto do tej pory miał z tym trudności. 15 stycznia 2019 roku ruszyła platforma, która udostępnia usługę „Twój e-PIT Ministerstwa Finansów”. Ułatwienie czy trudna ścieżka przez funkcje programu? Czy usługa jest zrozumiała dla wszystkich podatników, czy jednak doradztwo podatkowe wciąż musi pomagać w corocznym rozliczeniu?

Automatyzacja, która skraca czas?

Rozliczenie tradycyjną (papierową) metodą wiązało się z czasem. Trzeba było usiąść, zastanowić się i poprawnie wypisać pola deklaracji. Zdarzały się błędy, które wykryte od razu, wprawiały podatnika w złość, bo dokument trzeba było wypisywać od nowa. Zdarzały się niejasności, które wyjaśnić pomagało doradztwo podatkowe. Bywało też tak, że błędy znajdował urząd skarbowy i wówczas nakładana była kara lub zwrot deklaracji do wyjaśnienia i poprawy.

Dzięki usłudze e-PIT proces składania deklaracji wiąże się z kilkoma kliknięciami i oszczędnością czasu, ale czy też ze spokojem sumienia i jasnością danych?

Elektroniczna platforma z pewnością umożliwia rozliczenie PIT bez znajomości aktualnych przepisów lub podejmowania dodatkowych działań wyjaśniających. Automatyzacja zmniejsza też liczbę popełnianych błędów i eliminuje konieczność sięgania do historycznych dokumentów źródłowych, które zapisane są już w chmurze. Podatnik może oczekiwać szybkiego rozliczenia bez „główkowania” nad każdą wpisywaną liczbą.

Wadą automatyzacji okazał się sam „mózg”, czyli platforma. Dane, na których opiera się Krajowa Administracja Podatkowa, są często niepełne lub błędne. To z kolei pociąga za sobą wydłużenie czasu, który trzeba poświęcić na wyjaśnienie. Jak? Podatnicy są pozostawieni z usługą „sami sobie”. Widząc historyczne błędy, nie mogą ich sami edytować, więc muszą czekać na wniesienie poprawek przez administratora.

Wygoda vs czujność

Założenia ustawodawcy, które dotyczą działania platformy e-PIT wymuszają, aby z usługi mógł skorzystać każdy, w łatwy sposób i na wszystkich urządzeniach elektronicznych. Co to oznacza? Podatnicy nie muszą znać się na obowiązujących przepisach prawa, ponieważ platforma jest na tyle intuicyjna, że podpowiada jakie działania są konieczne do zrealizowania w systemie. Dodatkowym atutem jest to, iż działanie programu nie wymaga posiadania mocnego systemu operacyjnego komputera, szybkiego procesora lub profesjonalnego programu. Uruchomienie platformy jest też możliwe na tablecie lub smartfonie.

Automatyzacja nie sprzyja jednak myśleniu. Udowodniło to już wiele innych propozycji elektronicznych i tak też jest w tym przypadku. Ludzką zasadą korzystania z platformy jest czujność. Dlaczego? System nie udziela informacji prawnych ani wsparcia technicznego, którego mogłoby udzielić doradztwo podatkowe.

Przykład:

Podatnik, który korzystał z ulgi na dziecko w poprzednim roku podatkowym, musi sprawdzić, czy w bieżącej deklaracji ujęty jest pełen okres przysługującej mu ulgi, czyli 12 miesięcy. Niby prosta sprawa, ale tylko samodzielne upewnienie się, skutkuje pełną wypłatą zwrotu z urzędu.

Podobnie jest w przypadku innych ulg, które przysługują podatnikowi, a których ten, nie potrafi samodzielnie interpretować. Doradztwo podatkowe wspiera podatników w informacjach wiedząc, że system e-PIT służy jedynie administracji i wysyłce danych, a nie udzielaniu porad i wyjaśnieniach prawnych.

Terminy i obowiązki

Usługa e-PIT skutecznie wyeliminowała kary pieniężne, które wielu podatników ponosiło za nieterminowe rozliczenia dokumentacji. To spora zaleta. Jak działa? Jeśli podatnik nie poczyni żadnych aktywności na platformie, system sam wyśle zobowiązanie podatkowe do urzędu skarbowego w takiej formie, jaka została zamieszczona w sieci.

Ten przywilej niesie za sobą skutki, które czasem okazują się nieprzychylne dla podatników. Dlaczego? Brak aktywności oznacza zgodę na takie dane, które zostały umieszczone w programie. Podatnik, po obowiązkowym terminie akceptacji danych, nie ma wpływu na dalszy przebieg rozliczenia.